Bogolans uit Mali
De Bogolans voor Strawberries Fabrics worden gemaakt in Mali, in de Dogon – een regio is gecertificeerd als een World Heritage Site door UNESCO, vanwege het unieke landschap en de sterke tradities die hier nog steeds heersen.
De verschillende literatuur bronnen verschillen van mening of de Bogoglan techniek daadwerkelijk in de Dogon is begonnen of al eerder was ‘ontdekt’ door andere ethnische groepen in Mali. Het is echter interessant om te weten dat bij archeologische opgravingen rond Bandiagara restanten zijn gevonden van een aanzienlijke katoenindustrie, die dateren uit de 11e eeuw voor Christus!
Het Maakproces van Bogolan
Voorbereiding van de Katoen
Oogsten en voorbereiden: Het proces begint met het oogsten van katoen. De katoenbollen worden gekaard en gekamd om zaden en onzuiverheden te verwijderen. Vervolgens worden de vezels met de hand gesponnen tot draden, een taak die traditioneel door oudere Dogon-vrouwen wordt uitgevoerd, wat hen een bescheiden inkomen biedt.
Weven van stroken: De gesponnen draden worden door wevers op kleine handweefgetouwen verwerkt tot smalle stroken stof van ongeveer 15 cm breed. Deze stroken worden later aan elkaar genaaid om grotere lappen te vormen.
Kleurvoorbereiding
Voorbehandeling met plantenextracten: De samengestelde stof wordt ondergedompeld in een aftreksel van gestampte bladeren van specifieke boomsoorten. Deze behandeling geeft de stof een zachtgele basiskleur en bereidt de vezels voor op een betere absorptie van de volgende kleurstoffen.
Kleuren met natuurlijke ingrediënten: Vervolgens wordt de stof gedompeld in mengsels van bladeren, schors, as en andere natuurlijke bestanddelen. Elk mengsel levert een unieke kleur op, met recepten die vaak geheim zijn en binnen families worden doorgegeven. Donkere tinten vereisen meerdere behandelingen om de gewenste diepte te bereiken.
Drogen in de zon: De geverfde stof wordt op de grond gelegd om te drogen. Het zonlicht fixeert de kleuren en zorgt voor de uiteindelijke tint. Bij authentieke bogolan is de bovenkant van de stof doorgaans intenser gekleurd dan de onderkant.
Aanbrengen van patronen en afwerking
Aanbrengen van modder voor zwarte patronen: Voor het creëren van zwarte patronen wordt modder uit specifieke rivierbeddingen gebruikt. Deze modder kan als een effen vlak worden aangebracht of met behulp van sjablonen, die soms gemaakt zijn van oude röntgenfoto’s, om gedetailleerde ontwerpen te realiseren. Na deze stap wordt de stof officieel ‘bogolan’ genoemd, wat ‘modderdoek’ betekent.
Toevoegen van witte dessins: Om witte patronen te verkrijgen, wordt een oplossing van zeep met een beetje chloor aangebracht. Deze oplossing verwijdert de eerder aangebrachte kleuren, waardoor de oorspronkelijke zachtgele basiskleur weer zichtbaar wordt. Elk ontwerp is uniek, en ambachtslieden kunnen elkaars werk herkennen aan specifieke patronen en technieken.
